5 kenmerken van effectief stemgebruik

Stem je volume af op dat van anderen, varieer en houd rekening met achtergrondgeluiden. Praat luid genoeg zodat je zelfzeker overkomt. Een krachtig stemgebruik mag, maar overdrijf niet. Anders kan je weleens de indruk wekken dat je brutaal en luidruchtig, zelfs arrogant en egocentrisch bent. Verhef je stem niet bruusk, dat toont je onmacht.

Je denkt met je zachte, stille stem misschien fijngevoelig en ingetogen over te komen. In werkelijkheid ziet men stil praten eerder als teken van onzekerheid, verlegenheid en een gebrek aan enthousiasme. Anderen geven soms indirect feedback op je stemvolume. Volgt er een stil, misschien zelfs fluisterend antwoord? Dan spreek je zeker te luid.

Iedereen heeft zijn eigen unieke spreektempo. Mensen verkiezen een spreektempo dat lijkt op dat van henzelf. Vraag je hen in dat geval hoe ze de persoon in kwestie inschatten, dan weerklinken meestal de volgende adjectieven: aardig, aangenaam, intelligent en zelfverzekerd. Net zoals ze zelf zijn zeker?

Spreek je te snel? Dan kom je onrustig, ongeduldig, opgejaagd, zelfs angstig over. Je gesprekspartner toont je dit door zelf trager te spreken en pauzes in te lassen. Praat bewust langzamer, voer langere pauzes in en verdeel die over het gesprek.

Je kan ook te traag spreken. Dan lijk je eerder verveeld. Luisteraars laten dit blijken door je zinnen af te maken, je te onderbreken of zelf sneller te spreken. Kortom liever een vloeiende waterval van woorden dan het zorgvuldig wikken en wegen van elk woord.

Natuurlijke pauzes in een gesprek zorgen ervoor dat er geen spanning in de lucht hangt. Als de ander er met geen speld tussen kan komen, kom je dominant en egoïstisch over. Het lijkt alsof je de ander wil buitensluiten en niet de kans wil geven zich uit te drukken.

Overdrijf niet. Met te lange pauzes raak je je gesprekspartner kwijt. Je geeft hem dan te veel kansen om zijn geest te laten afdwalen.

Gebruik je tegelijkertijd vaak ‘euh’ en ‘hmm’ in combinatie met een plotse versnelling of vertraging? HR-medewerkers weten dat dit wijst op spanning. Ze gaan dan op zoek naar de aanleiding ervan: je spreekt misschien niet de waarheid of zoekt een excuus?

Een goede intonatie is synoniem met levendigheid. Iemand die steeds op dezelfde toonhoogte spreekt, klinkt erg saai en vervelend. Met een goede intonatie weet je de aandacht van je luisteraars vast te houden. Bovendien kun je met duidelijke klemtonen aangeven wat je gesprekspartner volgens jou vooral van je gesprek moet onthouden.

Een te hoge stem verraadt je zenuwen en onzekerheid, maar kan eveneens op enthousiasme wijzen. Pas je stemtimbre aan de gelegenheid aan: een lage stem is ideaal voor besprekingen, een hoge stem voor een informele babbel. Schiet je stem plots omhoog of omlaag? Ook dan zal men op zoek gaan naar de reden van die verandering in stemming.

Articuleer duidelijk. Doe je mond open en gebruik je mond, je lippen, je tong om mooie klanken te produceren. Vind je dit overdreven? Observeer acteurs of nieuwslezers eens en je zal zien hoe natuurlijk het overkomt. Oefenen gaat het best voor de spiegel.

Vraag tenslotte aan familie of vrienden hoe jouw stem overkomt. Zij hebben wellicht ook nog nuttige tips. Of verbaas je over je eigen stemgebruik en neem eens een stukje op.